Bệnh ký sinh trùng đường máu ở gà còn có tên gọi khác là bệnh sốt rét gà, được đánh giá là một trong những loại bệnh nguy hiểm, làm giảm sự phát triển và sinh sản của gà. Bệnh bùng phát nhiều vào các tháng nóng ẩm, khi côn trùng hút máu phát triển và truyền mầm bệnh cho gà.
Dù bệnh ký sinh trùng đường máu ở gà có tỷ lệ và khả năng lây nhiễm thấp giữa các cá thể trong cùng một đàn. Tuy nhiên mức độ gây thiệt hại của nó được đánh giá là nguy hiểm tương đương với các bệnh truyền nhiễm khác thường gặp ở gà. Tỷ lệ chết khi nhiễm bệnh rất lớn do khi mắc bệnh, hệ miễn dịch suy yếu, kết hợp thiếu máu, làm tăng khả năng nhiễm một số bệnh thứ phát nguy hiểm hơn.
Ở Việt Nam, bệnh hay xảy ra tại các vùng chăn nuôi gà thả đồi, thả vườn, gà sinh sản tỷ lệ mắc bệnh từ 10-50%, trong đó gà con 7-30%, gà trưởng thành 20-50%. Tỷ lệ chết ở gà nhỏ từ 5-20%, gà trưởng thành từ 10-40%, gây tổn thất kinh tế lớn, gà sinh trưởng chậm và tăng tỷ lệ loại thải.
Nguyên nhân gà nhiễm ký sinh trùng đường máu
Bệnh ký sinh trùng đường máu ở gà do một chủng loại đơn bào ký sinh trong máu có tên là Leucocytozoon-cauleri gây ra, đây là một họ trùng roi thuộc bộ Haemosporia, ngành Protozoa.
Khi muỗi đốt, hút máu của gà hoặc các loài gia cầm khác sẽ giúp cho đơn bào của ký sinh trùng truyền vào trong máu gà. Đơn bào phát triển và trở thành ký sinh trùng trong hồng cầu. Nhờ có khả năng sinh sản vô tính, ký sinh trùng phá hủy hồng cầu và bạch cầu sau đó di chuyển qua các cơ quan nội tạng khác của gà gây ra nhiều triệu chứng nguy hiểm.
Nhận biết triệu chứng gà nhiễm ký sinh trùng đường máu
Các triệu chứng của gà khi nhiễm ký sinh trùng đường máu sẽ phụ thuộc vào chủng đơn bào Leucocytozoon gây bệnh. Tùy vào số lượng ký sinh trùng phát triển và sức khỏe của mỗi con gà mà tình trạng của bệnh sẽ khác nhau thời gian ủ bệnh của gà thường dao động từ 1 đến 2 tuần.
Có thể phát hiện bệnh này ở gà thông qua một loạt các triệu chứng như: Gà bị sốt cao, ít đi lại, mệt mỏi, gà ủ rũ bỏ ăn, màu của mào gà nhợt nhạt, trở nên trắng bệch sau nhiều ngày. Gà hay bị mất thăng bằng, thở nhanh và có tình trạng thiếu máu. Gà bị tiêu chảy, phân có màu xanh lá cây. Nếu bệnh nặng gà sẽ bị đi ngoài ra máu do đường ruột bị tổn thương. Ngoài ra một số con gà nhiễm bệnh có hiện tượng chảy máu mồm. Cần đặc biệt lưu ý khi số lượng gà xuất hiện các triệu chứng tăng dần trong đàn.
Ở gà đẻ: ngoài các biểu hiện điển hình nêu trên còn thấy giảm sản lượng trứng và trứng có kích thước bé không bình thường, có nhiều trứng vỏ mềm dễ vỡ hoặc vỏ rất dày, khi đưa trứng đủ tiêu chuẩn của đàn gà bệnh vào ấp thì giảm mạnh tỷ lệ phôi, tỷ lệ ấp nở và gà con nở ra chết nhiều trong 3-5 ngày đầu tiên.
Phác đồ điều trị ký sinh trùng đường máu hiệu quả
– Ngăn chặn ngay lập tức sự tiếp xúc giữa vật chủ trung gian (côn trùng) với đàn gà:
Phát quang, vệ sinh sạch sẽ toàn bộ không gian trại, không cho côn trùng có nơi trú ngụ, phun thuốc tiêu độc khử trùng môi trường chăn nuôi.
– Dùng thuốc diệt côn trùng, muỗi phun trong và xung quanh trại.
– Thay chất độn chuồng mới đã được phun sát trùng.
– Dùng thuốc đặc trị ký sinh trùng đường máu VIP-MONO COX theo liều của nhà sản xuất kết hợp giải độc gan, thận bằng HEPASOL-B12. Bổ sung vitamin A, K3, men tiêu hóa, điện giải để trợ sức cho gà.
Biện pháp phòng bệnh
Bệnh ký sinh trùng đường máu có nguyên nhân từ các loài côn trùng hút máu gây ra, chủ yếu đến từ muỗi nên cần phải luôn vệ sinh sạch sẽ môi trường chăn nuôi, thường xuyên phun thuốc diệt côn trùng, tránh để muỗi phát triển và sinh sản tại những nơi ao tù, nước đọng. Quan sát sức khỏe của đàn gà thường xuyên, nâng cao sức khỏe đàn gà bằng các các thuốc trợ sức, trợ lực như vitamin A, vitamin K, thuốc bổ, men tiêu hóa trong bữa ăn của đàn gà. Khi phát hiện gà bệnh cần xử lý kịp thời, tránh tình trạng lây nhiễm trên bệnh dịch diện rộng.
Tham khảo thêm tại www.mebipha.com và hotline 0948 810 808.
Bộ phận nghiên cứu phát triển.
Công ty TNHH SX TM Mebipha.
