Tụ huyết trùng là một trong những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm ở trâu, bò, do vi khuẩn Pasteurella multocida và Pasteurella haemolytica gây ra. Bệnh tiến triển nhanh, đặc trưng bởi nhiễm trùng huyết, xuất huyết và viêm phổi, thường bùng phát khi thời tiết nóng ẩm, thay đổi thất thường.
1. Nguyên nhân và đường lây truyền
Tác nhân chính là vi khuẩn Gram âm Pasteurella multocida. Vi khuẩn tồn tại rộng rãi trong môi trường tự nhiên như đất ẩm, nguồn nước, thức ăn, không khí.
-
Đường tiêu hóa: trâu, bò nhiễm bệnh khi ăn cỏ, rơm hoặc uống nước có chứa mầm bệnh, đặc biệt trong mùa mưa.
-
Đường hô hấp: vi khuẩn có thể xâm nhập qua niêm mạc đường hô hấp trên.
-
Yếu tố thuận lợi: thời tiết thay đổi, chuồng trại kém vệ sinh, gia súc vận chuyển xa hoặc làm việc quá sức… đều làm giảm sức đề kháng, tạo điều kiện bệnh bùng phát.
2. Cơ chế gây bệnh
Vi khuẩn ban đầu cư trú ở vùng hầu, họng và hạch amidan. Khi sức đề kháng suy giảm, chúng xâm nhập vào máu, gây nhiễm trùng huyết và lan tới phổi, hạch lympho cùng các cơ quan nội tạng.
Các nghiên cứu tại Việt Nam ghi nhận khoảng 40% bò khỏe mạnh vẫn mang trùng, do đó việc phòng bệnh cần được đặc biệt lưu ý ở những vùng từng có dịch.
3. Triệu chứng lâm sàng
Thời gian ủ bệnh ngắn (1–3 ngày). Biểu hiện ở 3 thể:
-
Thể quá cấp tính: con vật thay đổi hành vi đột ngột, hung dữ, run rẩy, ngã quỵ và chết nhanh trong vòng 24 giờ.
-
Thể cấp tính: sốt cao 41–42°C, bỏ ăn, mệt mỏi, niêm mạc tím tái, chảy dịch mũi–miệng. Triệu chứng thay đổi theo vị trí vi khuẩn:
-
Phổi: ho khan, khó thở, dịch mũi lẫn mủ.
-
Đường ruột: tiêu chảy hoặc táo bón, phân có máu.
-
Hạch lympho: hạch sưng to, phù thũng, gây khó nuốt và có thể chết do ngạt.
-
-
Thể mạn tính: kéo dài với biểu hiện ho, tiêu chảy, viêm khớp khiến gia súc di chuyển khó khăn.
4. Bệnh tích điển hình
Khám nghiệm bệnh tích cho thấy:
-
Xuất huyết dưới da, niêm mạc mắt, mũi, miệng; cơ thịt có chấm xuất huyết.
-
Hạch lympho viêm, sưng to, vùng quanh hạch phù thũng chứa dịch màu vàng nhạt (bò) hoặc xanh (trâu).
-
Phổi và lồng ngực có dịch vàng, màng phổi xuất huyết, tim sưng to.
-
Ở ổ bụng, xoang phúc mạc chứa nhiều dịch vàng, phủ tạng xuất huyết rõ rệt.
👉 Nhìn chung, bệnh tụ huyết trùng ở trâu, bò có tốc độ lây lan nhanh và tỷ lệ tử vong cao nếu không được phát hiện, điều trị kịp thời. Do đó, việc phòng bệnh chủ động bằng vệ sinh chuồng trại, kiểm soát nguồn thức ăn – nước uống và tiêm phòng định kỳ là giải pháp bền vững để bảo vệ đàn gia súc.
Để xem thêm giải pháp phòng và điều trị bệnh, bà con chăn nuôi nhấp vô đây để xem thêm.
Liên hệ với Mebipha theo hotline 1900 571 287 để được Bác sĩ thú y tư vấn chi tiết.
