BỆNH CORYZA Ở GÀ (Viêm xoang truyền nhiễm)

Trong chăn nuôi gà, bệnh Coryza hay còn gọi là bệnh sổ mũi truyền nhiễm là căn bệnh thường gặp khi thời tiết thay đổi hoặc môi trường nuôi ẩm ướt. Bệnh gây sưng mặt, chảy mủ mũi, làm giảm tăng trọng và năng suất trứng, do đó cần được nhận biết và xử lý sớm để tránh thiệt hại kinh tế.

1. Nguyên nhân gây bệnh

• Tên bệnh: Coryza (còn gọi là Viêm xoang truyền nhiễm, Sổ mũi truyền nhiễm).

• Tác nhân gây bệnh: Vi khuẩn Haemophilus paragallinarum.

• Đặc điểm dịch tễ:

  • Bệnh có thể lây lan nhanh trong đàn chỉ sau 1–2 ngày.

  • Mọi lứa tuổi đều có thể mắc, gà trên 2 tháng tuổi thường bị nặng hơn.

  • Bệnh phổ biến trong điều kiện ẩm, gió lùa, mật độ nuôi cao hoặc khi thời tiết thay đổi đột ngột.

2. Triệu chứng lâm sàng

• Gà giảm ăn, hắt hơi, sổ mũi, có biểu hiện khó thở, thở khò khè.

• Đầu, mặt, mào, tích sưng phù rõ rệt.

• Dịch mũi:

  • Giai đoạn đầu: dịch trong.

  • Sau đó: dịch đặc, có mủ trắng hoặc vàng, bốc mùi hôi thối.

  • Hai bên mũi phình to, sưng cứng.

• Mắt viêm kết mạc, chảy nước mắt, gà chỉ mở được một phần mí mắt.

• Gà đẻ trứng: sản lượng giảm 10–40%, giảm ăn, thể trạng yếu.

3. Bệnh tích điển hình

• Dịch mủ, bã đậu xuất hiện trong xoang mũi, xoang dưới mắt.

• Niêm mạc xoang sưng dày, có mủ đặc, đôi khi lan sang xoang mắt và tai.

• Ở thể nặng, mủ đóng cục gây biến dạng vùng đầu mặt.

4. Phòng bệnh

4.1. Quản lý và vệ sinh chuồng trại

• Giữ chuồng khô thoáng, sạch sẽ, giảm ẩm và khí độc (NH₃, H₂S).

• Định kỳ phun sát trùng 1–2 lần/tuần bằng:

  • MEBI-IODINE, hoặc

  • CLEAR, hoặc

  • SEPTIC.

• Rắc men vi sinh PRO-BSUB định kỳ để:

  • Giảm mùi hôi chuồng trại.

  • Ức chế vi khuẩn gây bệnh.

  • Ổn định hệ vi sinh môi trường nuôi.

4.2. Phòng bệnh bằng vaccine

• Tiêm vaccine Coryza theo lịch:

  • Lần 1: 6–8 tuần tuổi.

  • Nhắc lại: trước khi gà đẻ 4–6 tuần.

5. Phác đồ điều trị

Bước 1. Vệ sinh và sát trùng chuồng nuôi

• Phun sát trùng 1–2 lần/ngày trong giai đoạn bùng phát bệnh bằng:

  • MEBI-IODINE, CLEAR, hoặc SEPTIC.

• Rắc PRO-BSUB vào nền chuồng (1 kg/200–250 m²) để:

  • Giảm khí độc, mùi hôi.

  • Ức chế vi khuẩn và ổn định môi trường nuôi.

Bước 2. Điều trị triệu chứng

• Dùng thuốc giảm ho, hạ sốt, long đờm:

  • BROMHEXINE: 1 g/8 kg thể trọng.

• Kết hợp thuốc kháng viêm, tiêu dịch viêm:

  • ALPHA TRYPSIN WSP: 1 g/8 kg thể trọng.

Bước 3. Điều trị đặc hiệu và nâng cao sức đề kháng