1. Giới thiệu
Bệnh do virus circovirus trên heo (Porcine Circovirus – PCV) hiện đang là một trong những vấn đề nghiêm trọng nhất trong ngành chăn nuôi heo toàn cầu. Tác nhân chính là virus PCV2, gây thiệt hại lớn về mặt kinh tế và kỹ thuật do ảnh hưởng đến sức khỏe đàn heo, đặc biệt là giai đoạn sau cai sữa đến lúc xuất chuồng.
2. Tác nhân gây bệnh
Porcine circovirus thuộc họ Circoviridae, là virus DNA sợi đơn, không vỏ bọc, có kích thước nhỏ. Có hai chủng virus chính:
-
PCV1: không gây bệnh, thường được tìm thấy trong các tế bào nuôi cấy.
-
PCV2: là chủng gây bệnh chủ yếu, liên quan đến nhiều hội chứng trên heo, đặc biệt là:
-
Hội chứng gầy còm sau cai sữa (Postweaning Multisystemic Wasting Syndrome – PMWS)
-
Hội chứng viêm da – viêm thận (Porcine Dermatitis and Nephropathy Syndrome – PDNS)
-
PCV2 còn được ghi nhận phối hợp với các tác nhân khác như: Mycoplasma hyopneumoniae, PRRS, Pasteurella, Actinobacillus pleuropneumoniae,… làm phức tạp thêm bệnh lý, tạo thành hội chứng hô hấp phức hợp.
3. Đặc tính virus
-
Khả năng tồn tại cao ngoài môi trường: virus có thể sống sót từ 4 – 8 tháng trong điều kiện bất lợi.
-
Phạm vi ảnh hưởng rộng: mọi lứa tuổi heo đều có thể nhiễm, nhưng biểu hiện rõ nhất ở heo sau cai sữa.
4. Cơ chế lây truyền
Bệnh lây lan chủ yếu thông qua:
-
Tiếp xúc trực tiếp giữa heo khỏe và heo mang mầm bệnh.
-
Môi trường nuôi ô nhiễm (chuồng trại, thức ăn, nước uống).
-
Can thiệp kỹ thuật không đảm bảo vô trùng: dụng cụ tiêm, truyền dịch, phẫu thuật,…
Các yếu tố nguy cơ làm tăng tỷ lệ mắc bệnh:
-
Mật độ nuôi quá dày
-
Heo chịu stress, đặc biệt sau khi cai sữa
-
Hệ thống “cùng vào – cùng ra” (all-in all-out) không được áp dụng nghiêm ngặt
-
Điều kiện vệ sinh và thông thoáng kém
5. Cơ chế gây bệnh
Sau khi xâm nhập qua đường miệng hoặc hô hấp, PCV2 sẽ lan đến các cơ quan lympho như:
-
Hạch bạch huyết
-
Amidan
-
Lách
-
Phổi
Tại đây, virus nhân lên và tiêu diệt tế bào lympho, gây:
-
Suy giảm miễn dịch
-
Tăng tính mẫn cảm với các bệnh cơ hội
-
Làm trầm trọng hóa các bệnh nhiễm trùng thứ phát
6. Triệu chứng lâm sàng
6.1. Thể còi cọc (PMWS)
Xuất hiện chủ yếu ở heo từ 6 – 16 tuần tuổi, với biểu hiện:
-
Còi cọc, chậm lớn, xù lông
-
Sốt, vàng da, tiêu chảy nhẹ hoặc vừa
-
Hô hấp khó khăn, ho kéo dài do tổn thương phổi
-
Hạch bạch huyết sưng to rõ rệt
-
Heo còi cọc khi bị nhiễm virus Tử vong đột ngột, đặc biệt khi có nhiễm trùng kế phát
Tổn thương giải phẫu bệnh:
-
Phổi nhục hóa
-
Dạ dày loét
-
Ruột sung huyết, lồng ruột
-
Hạch to, lách teo
6.2. Thể viêm da – viêm thận (PDNS)
Ghi nhận ở cả heo cai sữa và heo trưởng thành:
-
Xuất hiện mụn đỏ, vết ban xuất huyết trên da, đặc biệt ở mông và đùi
-
Vết loét phát triển và tạo vảy khô
-
Thận sưng to, nhạt màu, xuất huyết bề mặt
-
Có thể kèm theo triệu chứng sốt cao, chán ăn, nằm tụm
Bệnh circovirus trên heo là một thách thức lớn đối với người chăn nuôi. Vậy bà con cần áp dụng các biện pháp phòng ngừa và kiểm soát để có thể bảo vệ đàn heo của mình và đạt được hiệu quả kinh tế cao.
Để xem thêm giải pháp phòng và điều trị bệnh, bà con chăn nuôi nhấp vô đây để xem thêm.
Liên hệ với Mebipha theo hotline 1900 571 287 để được Bác sĩ thú y tư vấn chi tiết.
