Hội chứng viêm vú, viêm tử cung, mất sữa thường được gọi là MMA (Mastitis-Metritis-Agalactia) là một hội chứng phức hợp các bệnh trên heo nái. MMA thường gặp trên heo nái sinh sản sau khi sinh từ 12 đến 18 giờ với các biểu hiện tử cung tiết nhiều dịch viêm, vú sưng, cứng, nóng và đỏ, sữa giảm hay mất sữa. Vì vậy, khi heo nái bị MMA sẽ làm giảm năng suất sinh sản và giảm trọng lượng của heo con cai sữa, tăng tỷ lệ chết ở heo con do sữa heo mẹ không đạt chất lượng hoặc bị mất sữa. Hội chứng MMA là một trong những nguyên nhân chính gây thiệt hại kinh tế nặng nề cho các trại heo. Tuy nhiên, hội chứng MMA nằm trong nhóm bệnh do chăm sóc, quản lý, do đó có thể kiểm soát và xử lý được.
Nguyên nhân
Hội chứng MMA có nhiều nguyên nhân gây ra: do nội tiết tố; do vi khuẩn như E.coli, Klebsiella spp, Enterobacter spp, Mycoplasma spp, Streptococcus, Staphylococcus. Đây là những vi khuẩn cơ hội, có sẵn trong môi trường chuồng trại. Khi chuồng trại không đảm bảo các yếu tố vệ sinh sẽ tạo điều kiện gây bệnh. Ngoài ra nếu nguồn dinh dưỡng không cân đối, chất đạm và khoáng nhiều nhưng ít chất xơ, không cung cấp đủ nước cho heo thì cũng là nguyên nhân ra hội chứng MMA. Tổng kết lại, yếu tố dẫn đến hội chứng MMA chính là việc chăm sóc quản lý heo nái trong chuồng trại kém: can thiệp heo nái đẻ khó không đúng kỹ thuật; phối giống cho heo bằng phương pháp thụ tinh nhân tạo không đảm bảo vệ sinh cũng dễ gây viêm tử cung.
Cơ chế sinh bệnh
Heo nái bị căng thẳng lúc sinh làm tăng tiết cortisol dẫn đến suy giảm đáp ứng miễn dịch tự nhiên, vi khuẩn E.coli trong vú phát triển gây viêm vú. Đồng thời, vi khuẩn E.coli trong vú phát triển gây nhiễm trùng huyết do nội độc tố làm giảm tiết cyctokines (IL 1,6,TNFα) dẫn tới giảm Ca và K khiến chức năng của cơ vòng núm vú suy giảm (hở núm vú), đây là cơ hội thuận lợi cho vi sinh vật xâm nhập vào vú và gây viêm vú. Heo nái bị căng thẳng lúc sinh làm giảm tiết oxytocin dẫn tới giảm tiết Protaglanding F2α và cổ tử cung mở nên vi khuẩn xâm nhập từ âm đạo vào cổ tử cung gây viêm tử cung. Heo nái bị viêm vú hoặc vừa viêm vú và vừa viêm tử cung, độc tố của vi khuẩn có thể đi vào trong máu gây ức chế tác dụng của Prolactin và Oxytocin, đây là hai hormon cần thiết tham gia trong quá trình tiết sữa của gia súc do đó sản lượng sữa trên heo giảm hoặc mất hẳn.
Triệu chứng
Heo nái có biểu hiện sốt cao 40-410C, mệt mỏi, bỏ ăn, giảm uống nước, có triệu chứng táo bón, thường nằm úp bụng xuống nền chuồng không cho con bú. Bầu vú bị sưng, viêm, sờ vào thấy cứng và nái có biểu hiện đau, sản lượng sữa thấp. Âm đạo chảy dịch lợn cợn (có mủ, có màu trắng đục), có mùi tanh, hôi thối. Heo con theo mẹ tăng trọng hằng ngày giảm và thường gặp nhất là không ăn uống, kêu la, da khô, lông dựng lên và đa số bị tiêu chảy.
ĐIỀU TRỊ MMA HIỆU QUẢ BẰNG SẢN PHẨM MULTIBIOTIC LA
Ngay sau khi heo được chẩn đoán bị hội chứng MMA hoặc thân nhiệt heo nái tăng cao trên 39,50C sau khi đẻ 12-18 giờ, heo cần phải được điều trị ngay bằng kháng sinh MULTIBIOTIC LA của Công ty TNHH SX-TM Mebipha.
MULTIBIOTIC LA có dạng bào chế hỗn dịch kháng sinh tiêm với công dụng đặc trị hội chứng MMA trên heo nái và tiêu chảy trên heo con. Sản phẩm có 2 thành phần chính gồm Ampicillin trihydrate và Colistin sulfate.
Trong đó, Ampicillin là một kháng sinh diệt khuẩn nhóm Beta-lactam, ức chế sự tổng hợp mucopeptide của màng tế bào vi khuẩn. Ampicillin có phổ kháng khuẩn rộng, có tác dụng trên cầu khuẩn gram dương và gram âm. Ampicillin được hấp thu nhanh chóng qua đường tiêm. Nồng độ tối đa trong máu đạt được sau khi tiêm là 15 – 30 phút.
Bên cạnh đó, Colistin là kháng sinh nhóm polymyxin, thường dùng điều trị các trường hợp nhiễm khuẩn do vi khuẩn gram âm gây ra đặc biệt là các trường hợp nhiễm Pseudomonas aeruginosa. Thuốc làm thay đổi tính thẩm thấu chọn lọc của màng tế bào nên có tác dụng diệt khuẩn ngay cả với tế bào ở trạng thái nghỉ. Ampicillin và Colistin là 2 kháng sinh phối hợp hiệp lực với nhau làm bội tăng tác dụng sát khuẩn khi tác động lên vi khuẩn gây bệnh cho hiệu quả cao khi điều trị.
Phác đồ điều trị
Điều trị hội chứng MMA trên heo nái với phác đồ điều trị như sau: tiêm kháng sinh MULTIBIOTIC LA với liều lượng 1ml/15kg thể trọng, thuốc có tác dụng trong 72 giờ. Nhà chăn nuôi cần theo dõi thêm tình trạng của heo, có thể tiêm nhắc lại sau 48 giờ nếu cần thiết. Kết hợp tiêm BETASONE INJ có tác dụng kháng viêm, chống dị ứng, chống sốc trong điều trị các bệnh đường sinh dục, tiêm 1ml/15kg thể trọng/ngày và dùng liên tục trong 2-3 ngày. Trong thời gian heo nái bệnh, heo con sẽ bị thiếu sữa do đó cần bổ sung sản phẩm sữa bột MEIJILAC thay thế hoàn toàn sữa mẹ, bổ sung vitamin, khoáng chất, lợi khuẩn, cung cấp đầy đủ năng lượng cho heo con phát triển tốt.
Kiểm soát & Phòng ngừa
Để phòng hội chứng MMA hiệu quả nhất trên heo nái, yếu tố chăm sóc, quản lí của con người rất quan trọng. Vệ sinh tốt chuồng trại và cơ thể heo nái giúp phòng ngừa được sự lây nhiễm vi sinh vật vào bầu vú và tử cung. Giữ chuồng trại luôn luôn sạch sẽ, khô ráo, thoáng mát, yên tĩnh để giảm sự căng thẳng trong quá trình sinh. Tránh để nền chuồng trơn trợt làm hạn chế heo nái hoạt động đi lại, vận động. Kiểm soát khẩu phần ăn uống của heo nái, tránh tình trạng heo quá mập trong giai đoạn mang thai và đảm bảo đủ nước sạch mọi lúc cho heo nái. Trước khi đưa vào chuồng đẻ, heo nái cần được tắm thật kỹ. Đặc biệt, tiêm ADE BC INJ cho heo nái trước khi sinh từ 3-5 ngày có tác dụng kích thích biến dưỡng, điều chỉnh các rối loạn sinh sản, chống stress cho heo nái và không thể bỏ qua việc tiêm kháng sinh MULTIBIOTIC LA cho heo nái khoảng 1-2 giờ sau khi sanh để phòng nhiễm khuẩn.
Tùy theo tình trạng bệnh mà cân nhắc liều dùng phù hợp theo chỉ định của cán bộ thú y. Tham khảo thêm tại www.mebipha.com và hotline 0948 810 808.
Bộ phận nghiên cứu phát triển.
Công ty TNHH SX TM Mebipha.
